همدان دا دانيشير

همدان دا دانيشير

از وبلاگ همدان- آذربايجان (ويژه مناطق ترك نشين و آذربايجانى استان همدان)

اخيرا در نشريه فارسى-تركى سينا چاپ استان آذربايجانى همدان٬ نامه اى سرگشاده درج شده است. (علاقه مندان مىتوانند براى خواندن متن كامل نامه به وبلاگ همدان-آذربايجان مراجعه نمايند) اين نامه مهم٬ در نوع خود يكى از نمونه هاى نادرى است كه در آن اساسىترين و محورىترين مطالبات فرهنگى خلق ترك و آذربايجان به دقت تمام تلفظ شده است. در اين نامه در سطح كشورى-ملى از جمله خواستهاى زير برشمرده مىشود:

- به رسميت شناخته شدن هويت خلق ترك. اين خواست حياتى از آن جهت اهميت دارد كه دولت ايران هرچند به طور رسمى حضور ملل كرد و بلوچ و تركمن و... در ايران را قبول نموده است٬ هرگز وجود گروهى ملى با نام و هويت ترك در ايران را به طور رسمى و حقوقى و قانونى نپذيرفته است٬

- به رسميت شناخته شدن زبان تركى در ايران. اين خواست از آن جهت اهميت دارد كه در شرايط فعلى ايران و جهان٬ خواست آموزش زبان تركى بدون به رسميت شناخته شدن اين زبان از سوى دولت٬ خواستى واپس گرايانه و غير عملى است٬

- پايان دادن به تضييقات فرهنگى-سياسى و تدابير راسيستى بر عليه خلق ترك در ايران (ممانعت از تشكيل فرهنگستان زبان تركى و ايجاد راديو تلويزيونهاى سراسرى تركى٬ اهانت به خلق ترك در رسانه هاى دولتى و كتب درسى و .... ٬ محدوديت در نامگذارى ها به زبان تركى٬ سعى در تغيير نام خلق ترك به آذرى از سوى دولت٬ ....)

- از نكات بسيار مهم اين نامه٬ تاكيد صريح بر آذربايجانى بودن بيش از ٦٥% استان همدان از جهات فرهنگى و زبانى و تاريخى است. در اينجا نيز به يكى از اساسى ترين خواستهاى خلق ترك يعنى وحدت ارضى آذربايجان و لزوم ادغام ادارى مناطق ترك نشين استان همدان در ديگر استانهاى آذربايجانى مانند زنجان اشاره مىشود

- ضرورت اداره امور استان به دست مسئولين بومي ترك .

در مقياس استانى-منطقه اى نيز٬ در بند ديگرى از اين نامه تاريخى٬ به عقب ماندگى مناطق ترك نشين استان همدان از جهات عمرانى و توسعه اى و صنعتى و كشاورزى اشاره گرديده و بر خواست پخش برنامه هاى تركى از صدا و سيماى استانى٬ تخصيص بودجه لازم براى حفظ و نشر آثار و مواريث فرهنگى و ادبى تركى تاكيد شده است.

موارد مطرح شده در اين نامه به نظر من دقيقا همان چهارچوبى است كه نخبگان و فرهنگيان و روشنفكران ترك سراسر ايران و براى هر استان به طور جداگانه مىبايست با صداى بلند بر زبان آورند. آشكار است كه صرفا با نگارش نامه هاى سرگشاده و طومارها٬ مسائل كلان كشورى مانند مسئله ملى قابل حل نيست. اما انتشار نامه اخير كه به امضاى جمعى از نخبگان٬ فرهنگيان٬ روشنفكران و مقامات دولتى استان همدان رسيده است٬ نشان مىدهد كه حركت دمكراتيك هويت جويى خلق ترك در ايران از طرح خواستهاى غيرضرور٬ سطحى و پراكنده٬ به سوى مطالبات بنيادين و تئوريزه-سيستماتيك كردن اين مطالبات٬ همگانى نمودن آنها در سراسر ايران و بويژه تعميق و گسترش آنها در ميان زيرگروههاى پراكنده خلق ترك در ايران در حال حركت است. از سوى ديگر تنظيم محورىترين خواستهاى ملى خلق ترك در نامه ها و طومارها و اعلان آنها به افكار عمومى داخلى و خارجى٬ به افزايش آگاهى توده هاى ملت ترك از ريشه هاى مشكلات و حقوق غصب شده ملى خود از سويى و اطلاع ديگر ملل ايرانى و همچنين مقامات رسمى از اين خواسته هاى بحق و نيازهاى حياتى ملت ترك و آذربايجان از سوى ديگر يارى مىرساند. افزون بر آن تسليم رسمى چنين مطالبات مكتوب به مقامات دولتى٬ به لحاظ ثبت و رسميت بخشيدن به اين مطالبات دارى اهميت سياسى و تاريخى مضاعف است.

به ويژه اهميت دارد كه نخبگان ديگر بخشهاى آذربايجان در استانهاى مركزى و قزوين٬ همچنين مناطق ترك نشين مجاور استانهاى تهران٬ گيلان٬ كردستان با تدابير مشابهى در سطح استانى٬ لزوم همبستگى٬ ادغام و وحدت دوباره ادارى مناطق تركنشين مربوطه شان با يكديگر را - كه در حال حاضر بين دوازده استان تقسيم شده است- خواستار شوند. نيز مىبايست استانهاى با جمعيت قابل ملاحظه ترك در خارج آذربايجان٬ مانند استانهاى خراسان٬ اصفهان٬ فارس و ...... همگام با استانهاى آذربايجانى٬ حداقل مطالبات فرهنگى خلق ترك در شرايط فعلى را با صداى رسا و به صورت پيوسته بر زبان آورند.

حداقل مطالبات فرهنگى خلق ترك در شرايط فعلى -كه در نامه فوق نيز رديف شده اند- عبارتند از:
- شناخته شدن رسمى هويت خلق ترك در ايران به عنوان يك گروه ملى-ملت از طرف دولت٬
- به رسميت شناخته شدن زبان تركى در سراسر ايران٬
- ايجاد راديو-تلويزيون ها و روزنامه هاى سراسرى خصوصى و دولتى به زبان تركى٬
- گشايش نهادهاى فرهنگى و آكادميك از جمله فرهنگستان زبان و تاريخ تركى براى شناسايى٬ حفظ و گسترش زبان٬ ادب٬ فرهنگ و ميراث تاريخى تركى و آذربايجانى در ايران٬
- رفع تضييقات فرهنگى و زبانى و .....

با تبريك و تشكر از همه نخبگان٬ فرهنگيان٬ مقامات دولتى و روشنفكران ترك همدانى كه نامه تاريخى مزبور را امضا نموده اند٬ در زير بخشهايى از آن را نقل مىكنم. پس از آن چند سروده از استادان شعر تركى اين بخش از آذربايجان٬ مهدى كردخورى ملايرى٬ غلامرضا بهارى و حميد رضا شريفى را مىآورم.
----------------------------------------------------------------------

بخشهايى از نامه سرگشاده جمعي از نخبگان ترك استان همدان به رهبر انقلاب چاپ شده در شماره 66 - 15 تير 83- هفته نامه "سينا"

.... بيش از 65 درصد از جمعيت استان همدان را "ترك هاي آذربايجاني" تشكيل مي دهند كه از لحاظ فرهنگي ،زباني، تاريخي در محدوده ي "آذربايجان" قرار مي گيرند، اما متاسفانه در نتيجه سياست هاي تفرقه افكنانه و انگليس آموخته پهلوي به جاي اينكه از نظر جغرافيايي در محدوده آذربايجان (زنجان) قرار گيرند، در محدوده ي فرهنگ فارسي و لري قرارگرفته اند، كه با كمال تاسف اين امر موجب اضمحلال فرهنگي و زباني و هويتي تركان اين مناطق شده و مي شود. چه، در حالي كه مي بايست با توجه به اكثريت جمعيتي ترك ها در استان همدان، اداره امور با تصدي اين اكثريت باشد، صدا و سيماي استاني ،قاطبه برنامه هاي خود را (همانند استان هاي كرد يا لر زبان) به زبان اكثريت يعني تركي پخش كند و ... ، متاسفانه چنين نشده و فرهنگ و زبان تركي در اين استان به شدت مهجور و بلكه محكوم است و ترك هاي استان از كوچك ترين حقوق زباني و فرهنگي خود محرومند و در نتيجه اين تضييقات، موسيقي فخيم تركي استان همدان رو به حال نابودي است. زبان تركي آذربايجاني مردم ترك استان روز به روز به سمت نابودي و اضمحلال پيش مي رود ...

(در سطح كشورى)
1 ـ اصول 15 و 19 قانون اساسي با تصويب قوانين لازمه به مرحله اجرا در آيد .
2ـ هويت تركي 30 ميليون ترك آذربايجاني ايران به رسميت شناخته شود و از استعمال واژه كسروي ساخته و دو پهلوي " آذري" در كتب درسي و رسانه هاي رسمي براي ناميدن تركهاي ايران خودداري و به جاي آن از واژه "ترك آذربايجاني" استفاده شود .
3 ـ زبان "تركي آذربايجاني" به عنوان زبان 30 ميليون ايراني به رسميت شناخته شود و در تمام مقاطع تحصيلي از كودكستان تا دانشگاه تدريس گردد .
4 ـ اجازه تاسيس "فرهنگستان زبان تركي آذربايجاني" و شبكه تلويزيـوني سراسـري تركي داده شود .
5 ـ از اهانت هاي مكرر به ملت ترك ايران در كتب تحصيلي و سريالها و فيلمهاي تلويزيوني جلو گيري شود و دستگاهايي كه با دادن مجوز به افراد معلوم الحال به بهانه ي شاد كردن! مردم و گفتن "جوك" به هتك شخصيت سي ميليون ترك ايراني همت مي گمارند، توبيخ شوند .
6 ـ در زمينه نام گذاري كودكان با اسامي تركي تضييقات مختلفه رفع شود .

(در سطح استانى)
1ـ صدا و سيماي استاني همدان با توجه به جمعيت بيش از 65 درصدي ترك هاي استان، حد اقل نيمي از برنامه هاي خود را به "زبان تركي آذربايجاني" اختصاص داده و پخش نمايد.
2ـ ارگانهاي رسمي و دولتي بودجه ي لازم را جهت حفظ و نشر آثار و مواريث فرهنگي و ادبي تركهاي استان اختصاص دهند .
3ـ با توجه به محروميت شديد مناطق ترك نشين استان از جهات عمران و توسعه و صنعت و ... بودجه ويژه جهت اجراي برنامه هاي عمراني و توسعه صنعتي به اين مناطق اختصاص داده شود .
4ـ با توجه به استعداد بالاي كشاورزي در مناطق ياد شده و عدم وجود صنايع تبديلي مهم، نسبت به ايجاد آنها اقدام بايسته صورت گيرد .----------------------------------------------------------------
همداندان توركى شئعرلر

شئعرلرى وئبلاگين قاباقكى يازىلاريندا اوخويابيلرسينيز

گئرچه يه هو!!!!