بشیر فضائلي- شهر بهار- استان همدان- آزربايجان

شاعر خوش قريحه "بشير فضائلي" ، متخلص به "واله" به سال 1331 شمسي در شهر ادب پرور بهار(باهار) و در دامان خانواده اي اهل ذوق و ادب و علم و هنر، چشم به جهان گشود.

پدر بزرگ وي، مرحوم آقا غلامحسين فضائلي، از شعر و ادب تركي و زهد و عرفان بهره اي وافر داشت و عشق او به سالار شهيدان امام حسين (ع) و مراثي و نوحه هاي دل انگيز وي، زبانزد عام و خاص است. والد وي، ميرزا مالك فضائلي، اين فضائل و خصائل را از چنان پدري به ارث برده و براي شاعر ما، به وديعت نهاده و اينهمه با روح حساس و طبع نازك "واله" عجين گشته و ذهن و زبان او را مستعد سخن پردازي كرد. اگر شرح شورانگيز عشق "شهريارِ" ملك سخن و آفريننده منظومه جاويدان تركي "حيدربابايه سلام" ، كيمياگر جان وي گشت ، بازي روزگار شعبده اي ديگرگونه فراروي "واله" نهاد و حوادث و آلام روزگار، روح او را در خلسه اي ژرف فرو برد و بيش از همه، ابتلاي مادر مهربانش به بيماري مزمن آسم ـ كه در دوازده سالگي شاعر رخ نمود ـ و حوادث ناگفتني ديگر و بالاخره ، مرگ مادر ـ در سن 34 سالگي شاعر ـ بر روح و روان او تاثيري جانگزا نهاد و اين همه طبع وي را لطيف تر و زبانش را تاثير گذارتر كرد.

عشق او به زبان فخيم شيرين اما مظلوم ايل مردمش "تركي" ، عشقي ديرينه و ذاتي و حديثي ديگر است. او معتقد است عنصر اساسي هويت هر قوم و ملت "زبان" اوست وچنانچه يك ملت در برابر ملتي ديگر دست از زبانش بردارد، بيگمان هويت و شخصيت خود را از دست مي دهد و تاريخ به روشني نشان مي دهد كه مردم بي هويت به آساني مغلوب مي گردند. تركها در طول تاريخ بخاطر استعداد و توانايي خدادادي خود در همه زبانهاي غير ملي خود نيز با استادي تمام به هنر نمايي و شاعري پرداخته اند ، "واله" نيز اين توانايي را با سرودن اشعار بسياري به زبان فارسي نشان داده است. او اكنون در كسوت تدريس و تعليم در مدارس به خدمت به مردمان خوب اين سرزمين مشغول است. اشعار تركي "واله" ، شميم دلنشين اشعار "صراف تبريزي" را داراست.

اينك دو نمونه از اشعار وي را تقديم خوانندگان عزيز مي نماييم:

"باهار" شهري

بو شهر "باهار"ين نئجه گؤيچگ چؤلو واردير
چؤللرده ، عجب گؤرمه يه چيچك ، گولو واردير
داملار دالي خوش منظره لي ، دشت-و دمندير
"بئيگ بند" باشي ، خوش خاطيره لي ، "ديك يول"و واردير
"باغلار يولو" باقيدير هُلَه ، گل ـ گئدي واردير
رؤونقله قالوب ، گل ـ گئده ، چوخ سئوگيلي واردير
اييام اَلي گر چاتسا ، پوزه ر گولشن ـ ي مئهري
ضَرضَر يئلي وار ، ابرـ ي عضب وار ، دولو واردير
يا رب ! بو گؤزه ل چؤلدن ايراق ائيله جفاني
آخير بو چؤلون هم گولو ، هم سونبولو واردير
گولچؤهره ، گؤزه ل ياريمي ، يا رب ، منه چاتدير
چون مئهرـ ي محببتده منيمله يولو واردير
گر خلقيدن ايراقدا گزه ر "واله"-يي ميسكين
خلوتده اؤزويله ن گئجه لر غولغولو واردير


كوفر-ي زولفون

كَسًسُه هر كيمسه چؤره گ ، ريشه سيني "تاري" كسه ر
تيغ ـ ي حق ، گئج كسر آمما ، كسه چوخ كاري كسه ر
كوفر ـ ي زولفون ، اَله شمشير آلا ، حد جاري ائده
بس كي وار عدلي ، كسه هر نمه ني ، ياري كسه ر
بئليوه باغلاما زوننار ، مسيحا گؤزه ليم
اينجه دير بس كي بئلين ، حلقه-يي زونناري كسه ر
حلقه-ي داري اؤپه ر ، مردم ، مرداني بلا
بلي ، حق اهلي ، حقيقتده نخ ـ ي داري كسه ر
گول فقط باخماليدير ، دست ـ ي طمع طاقتي يوخ
تيغي وار ، حؤرمتي وار ، دست -ي طمعكاري كسه ر

---