Friday, September 22, 2006



بزرگان ترك استان همدان

نابغه روزگار؛ موسي نثري كبودراهنگي


حسين كمندي

(« سينا » هفته لييينين 115- نجي ساييسيندا چاپ اولموش )


موسي دستجري فرزند ملا عبدالله معروف به موسي نثري در سال 1260 در روستاي دستجرد كبودرآهنگ متولد شد. او تحصيلات مقدماتي را نزد پدرش آموخت و در جواني به همدان آمد و ضمن اشتغال به كار معلمي،به تحصيل علوم رياضي، علوم غريبه فلسفه، منطق و عرفان پرداخت و در اين فنون به مدارج عاليه رسيد. چندين سال رياسـت دبيرستـان نصرت را درهمدان به عـهده داشت و سپـس به رياست فرهنگ كرمانشاه، كردسـتان، همـدان و قزوين منصوب شـد و تعداد زيادي مـدرسه در زماني كه در همدان بـود تاسيـس نمـود ودر اين راه خدمات زيادي به گسترش فرهنگ اين شهر نمود و سپس به تهران رفته وبه عنوان بازرس عالي وزارت فرهنگ مشغول به كار شد . روزگاري مدير روزنامه اتحاد بود و بسياري از مقالات سياسي، اجتماعي خود را در همين روزنامه چاپ مي كرد .

نثري يكي از بزرگترين نويسندگان معاصر بود. نوشته هايش ساده و دلنشين بود و شايد به همين دليل است كه به موسي نثري معروف شده است. غالباً مطالب مبتكرانه و عميق را موضوع نوشته هاي خود قرار مي داد، از حيث مايه علمي و بضاعت ادبي بر بسياري از همگنان برتري داشت. او در علم رياضيات تبحر زيادي داشت به طوري كه معادلات سه مجهولي را تكميل و به پاداش اين موفقيت علمي به افتخار او مجلس جشني در آكادمي علوم فرانسه ترتيب يافت.

آثار و تاليفات علمي نثري :

1- شرح و نثر مثنوي: اين كتاب از شاهكارهاي تاليفات نيم قرن اخير مي باشد و استاد نثري با قلمي ساده، دلنشين و فصاحتي بي مانند شش جلد دفاتر مثنوي را به نثر درآورده و براي نخستين بار پس از 7 قرن فهم مثنوي مولانا جلال الدين رومي را راي عموم آسان كرده است.
2- قواعد نثري در جبر و مثلثات
3- تفسير سوره يوسف (ع)
4- افسانه طي زمان
5- مقدمه بر ديوان غمام همداني

برخي ابتكارات و كشفيات استاد نثري :

1- كشف فرمول حل معادلات درجه سه رياضيات و برخي اشكال هندسي كه به نام قوانين نثري معرف است.
2- تئوري علمي ضبط امواج اصوات و اشكال.
3- ساخت ساعت آفتابي شاخص و نصب آن در مسجد جامع همدان.
4- اختراع وسيله ترسيم بيضي كه در »دايره اختراعات« به نامش ثبت گرديده است.

منابع و مآخذ:

1- صفائي، ابراهيم، مقدمه بر »افسانه طي زمان«، مجله ارمغان، سال 1341، دوره سي و يكم.
2- درخشان، مهدي، بزرگان و سخن سرايان همدان، جلد يك و دو، بهمن 1341، (ج 2، ص 219)
3- شعباني، رامين، مشاهير و مفاخر استان همدان، همدان، سازمان مديريت و برنامه ريزي استان همدان، ص 435.
4- زرشناس، شهريار، چشم اندازي بر ادبيات معاصر ايران 4، منبع باشگاه انديشه، 84/4/22.
5- زرشناس، شهريار، چشم اندازي بر ادبيات معاصر ايران 3، منبع باشگاه انديشه، 84/3/22.


Share/Bookmark

0 Comments:

Post a Comment

<< Home