آداب و آیینهای ترکی ازدواج در ازندریان ملایر

http://siyamek.blogspot.com/2009/09/melayir-ezenderyan-da-toy-merasimleri.html

خینا-حامام-ساغدوش،سولدوش-چاووش
آقای محمد رضا شاهسوند از همکاران برنامه فرهنگ مردم در ازندریان ملایر در مطلب مربوط به آداب و آیینهای ازدواج در آنجا(ازندریان ملایر) مینویسند: روز بعد از حنابندان قبل از طلوع آفتاب مراسم حمام‌بران شروع میشود و داماد بعد از استحمام در حالیکه ساغدوش و سولدوش در طرف راست و چپ او قرار دارند، به طرف خانه حرکت میکند. در راه یکی از خواننده‌های خوش‌نوا شروع به خواندن اشعاری میکند که به چاووشی مشهور است. و بقیه مردم و همراهان داماد صلوات میفرستند.

خونچا چیخارتماق
آقای شاهسوند در مورد مراسم پر سر و صدای جهازبران یا به قول مردم آنجا «خونچه چاغارتماق» نوشته‌اند عده‌ای از خانه داماد بعد از صرف ناهار عروسی به طرف خانه دختر حرکت و در راه با شادی و فرستادن صلوات اهل آبادی را هم خبر میکنند.

گلین گتیرمه‌ک
آقای محمد رضا شاهسوند از ازندریان ملایر در ادامه آورده‌اند: بعد از مراسم جهازبران نوبت مراسم عروس‌بران یا «گلین گتیرماق» میرسد. که شور و شادی در این مراسم بیشتر از مرحله دیگر است. وقتی کاروان عروس به صد قدمی خانه داماد میرسد توقف میکند و عروس در میان صلوات مردم حرکت میکند که به این مراسم بعضیها صلوات‌کنان هم میگویند.

در همین وقت عده‌ای از خانمهای طایفه داماد به پیشواز عروسشان میروند و عروس در حالیکه دو نفر در سمت راست و چپ او حرکت میکنند، پا در صحن خانه بخت میگذارد. در حیات سه بار دور تشت مسی قدیمی پر از آب یا به قول مردم آنجا «تاس» از سمت راست به چپ میگردد و به سوی قبله می‌ایستد و با پا به تاس میزند تا آب به زمین بریزد. بعضیها درباره این رسم بر این باورند که آب مایه روشنایی است و به این ترتیب برای عروس و داماد آرزوی خوشبختی میکنند.

این را هم بگوییم که بعد از اجرای این مراسم داماد با ساغدوش و سولدوش برای برپایی مراسم انارزنی آماده میشود و اولین انار را در حالیکه عروس رو به قبله ایستاده از بالای سرش به سوی قبله پرتاب میکند و هلهله و بانگ شادی اهل مجلس همه جا را پر میکند. مردم با صدای بلند از داماد و همراهانش میخواهند که انار عروسی را به سوی آنها پرتاب کنند تا به عنوان تبرک و شگون انار را بگیرند.

خوش گلدین گلینیم
آقای محمد رضا شاهسوند در ادامه نوشته‌اند: در همین موقع مراسم خوش گلدین گلینم به وسیله مادر داماد برگزار میشود. مادر داماد برای خوش‌آمد و خیرمقدم‌گویی مقابل عروسش میرود و عروس با تکان دادن سر سلام میکند و
مادر داماد هم با پرتاب انار و شیرینی و سکه از روی سر عروس و پاشیدن گلاب و دود کردن اسپند مراسم را اجرا میکند و با صدای بلند چند بار میگوید: «خوش گلدین گلینیم، خوش گلدین گلینیم!»

قایناق: حنا بندان در ملایر-شبکه ایران صدا
http://www.iranseda.ir/old/showfullitem/?r=34524